مدیریت استراتژیک

نقش مدیر به عنوان هدایت کننده و سکان دار کشتی نجات سازمان در مواجهه با شرایط محیطی و انواع بحران ها غیر قابل انکار می باشد. با توجه به تغييرات محيطي كه در حال حاضر شتاب زيادي به خود گرفته است و پيچيده شدن تصميمات سازماني، لزوم بكارگيري برنامه ‌اي جامع براي مواجهه با اينگونه مسائل بيشتر ازگذشته ملموس مي‌شود. اين برنامه چيزي جز برنامه استراتژيك نيست. مديريت استراتژيك با تكيه بر ذهنيتي پويا، آينده‌ نگر، جامع ‌نگر و اقتضايي راه حل بسياري ازمسائل سازمان هاي امروزي است.

الگوهای تفکر استراتژیک

الگوهای متعددی برای تفکر استراتژیک معرفی شده است که در ذیل به سه نمونه از معروفترین آنها اشاره شده است. هر يک از اين الگوها، داراي ويژگي هاي خاص خود بوده و از منظر خاصي به اين رويکرد نگريسته اند، هر چند وجوه مشترک آنها نيز قابل توجه است.

1ـ الگوي پيتر ويليامسون(P.J.WILLIAMSON-2001) ، تاکيد این الگو بر توانمند سازي سازمان از طريق توسعه قابليت ها و شناخت بازار است.

برنامه ریزی استراتژیک

محيط کسب و کار امروز با ويژگيهايي همچون تغييرات پيچيده و غير خطي، تحولات ناپيوسته و جهشي، تغييرات پي در پي پارادايمها و رقابت بدون حيطه بندي قابل تعريف است و اين خصوصيات صحت پيشبينــي محيط آينده را به شدت تضعيف مي کند.

مبناي برنامه ريزي استراتژيک، پيشبيني محيط (فرصتها و تهديدات) آينده است و در جايي که بين پيش بيني (در زمان برنامه ريزي) و واقعيت (در زمان اجرا) تفاوت زيادي وجود داشته باشد، اثربخشي آن ازبين مي رود. برنامه ریزی استراتژیک قبل از آنکه یک تکنیک و فن باشد، یک نحوه تلقی و باور است که مدیران را به تفکر دراز مدت، آینده نگری و پیش بینی افقهای دور ترغیب می کند.  تعاریف زیادی از برنامه ریزی استراتژیک ارائه شده که در ذیل به تعدادی از آنها می پردازیم.

روملت و همکارانش استراتژی را نشان دهنده مسیر و جهت گیری سازمانها می دانند و رقابت موضوع اصلی این تئوری است. «پرتر» نيز باديدگاهي مشابه روملت اذعان مي کند که استراتژي، موضع‌ يابي شرکت در بازار و نحوه بکارگيري ترکيبي از فعاليتهاي منحصر بفرد سازمان را مورد توجه قرار مي دهد و استراتژي ‌سازي، يک چالش سازماني است که بستگي به هدايت و هماهنگي سطوح مختلف مديران درسازمان دارد.

الگويي بنيادي از اهداف فعلي و برنامه‌ ريزي شده، بهره برداري و تخصيص منابع و تعاملات يك سازمان با بازارها، رقبا و ديگر عوامل محيطي است. در واقع برنامه جامع، واحد و کاملی که بر مبنای آن نیل به اهداف سازمان تضمین می شود.

یک استراتژی پاسخگوی سه سوال زیر است:

1ـ چه اهدافي بايد محقق گردد؟

2ـ روي كدام صنايع، بازارها و محصول‌ها بايد تمركز كرد؟

3ـ چگونه براي بهره‌ برداري از فرصت‌ هاي محيطي و مواجهه با تهديد هاي محيطي به منظور كسب يك مزيت رقابتي منابع تخصيص يابد و چه فعاليت ‌هايي انجام گيرد؟ 

آنچه يک استراتژي را اثربخش مي کند روش و متدولوژي به کار گرفته شده نيست، بلکه اين بصيرت نسبت به عوامل کسب و کار است که مي تواند يک استراتژي را قوي و ارزش آفرين سازد.

 (منابع این گفتار در قسمت آخر، درج خواهد گردید)